Wat doet de Opleiding Kinderfilosofie met onze deelnemers? We vragen ze zelf om iets te schrijven. Lees hier de ervaring van Suzan Elmas.
‘Ooo, ik raak helemaal in de war!’
‘Hier heb ik nog nooit over nagedacht’
‘Maar … is het dan allemaal goed?’
Zo maar wat reacties van mijn 8- en 9-jarige leerlingen uit de Plusgroep na een halfuurtje
filosoferen over de vraag of dieren kunnen denken. Het was de eerste paar keer even
zoeken, filosoferen. Voor hen en voor mij ook. Zo gewend als ze zijn op de basisschool om
vooraf gedefinieerde woorden in te vullen op stippellijntjes en dat er maar één goede
uitkomst is van een rekenopgave. Filosoferen is echt anders. Het is vrij denken, samen op
onderzoek uitgaan, verschillende ideeën naast of tegenover elkaar, taal vinden voor je
gedachten, iets zeker weten en… even later toch niet meer. En na afloop meer vragen
hebben dan antwoorden.
Voor mij als leerkracht is de uitdaging om het gesprek goed te begeleiden, door ervoor
zorgen dat het niet alle kanten opgaat en dat leerlingen hun mening goed onderbouwen.
Maar ook zelf vooraf goed nadenken over de vorm. Geconcentreerd luisteren houden ze op
deze leeftijd maximaal 20 minuten vol dus moet er voor de afwisseling ook getekend worden of rondgelopen of een spel gedaan worden. Ook om weer nieuwe gedachten te ontwikkelen.
De Opleiding Kinderfilosofie heeft mij als leerkracht veel inzicht en ook handvatten
opgeleverd om nog beter met mijn leerlingen te filosoferen. De opleiding bestaat uit een
stuk theorie waarbij een aantal belangrijke filosofen en de deelgebieden van de filosofie
worden besproken. Daarnaast is er veel aandacht voor de praktijk: hoe neem je een
socratische houding aan, hoe leid je een filosofisch gesprek en pleeg je interventies voor
meer diepgang, welke ‘doorvragen’ kun je stellen en hoe analyseer je redeneringen. Ook is
er een hele dag ingeruimd voor werkvormen die je kunt inzetten om ervoor te zorgen dat
leerlingen actief en betrokken blijven.
Bijzonder inspirerend vond ik zelf ook de filosofische (oefen)gesprekken met medestudenten
over allerlei thema’s, bijvoorbeeld de betekenis van vriendschap, de schoonheid van kunst,
spreken of zwijgen.
Tijdens de filosofieles oefenen de leerlingen als het ware met burgerschap. Ze voeren een
open gesprek, wisselen meningen uit met respect voor de ander, ze leven zich, denken
kritisch na en formuleren zorgvuldig. Dit zijn belangrijke vaardigheden. Met de toenemende
aandacht voor burgerschap op de basisschool gaan we vast nog veel meer filosoferen met
kinderen.
Suzan Elmas
Plusgroepleerkracht
Nieuwsgierig geworden naar wat kinderfilosofie voor jou kan betekenen?
Lees meer over de Opleiding Kinderfilosofie!
Comments